Zawory rozdzielające ręczne to proste i niezawodne elementy pneumatyki należące do grupy zaworów sterujących kierunkiem przepływu sprężonego powietrza. Służą do ręcznego sterowania siłownikami pneumatycznymi jednostronnego i dwustronnego działania w nieskomplikowanych układach pneumatycznych. Poznaj 6 kluczowych pytań i odpowiedzi.
Ze względu na swoją prostotę zawory sterowane ręcznie mogą być stosowane w podstawowych aplikacjach.
W jaki sposób dobrać zawór do swoich potrzeb, tak aby spełniał założone zadanie. Zobacz poniższy praktyczny poradnik.
Czego dowiesz się z tego artykułu?
⏺️ W jaki sposób sterowane są zawory ręczne i jakie jest ich ciśnienie pracy?
⏺️ Jakie są najbardziej popularne rodzaje zaworów ręcznych?
⏺️ Jakie parametry opisują zawory sterowane ręcznie?
⏺️ Jakie są zasady doboru zaworów sterowanych ręcznie do siłowników pneumatycznych?
⏺️ Do czego służą zawory ręczne o funkcji 5/3 lub 4/3?
⏺️ W jaki sposób można realizować sterowanie pośrednie z zastosowaniem zaworów ręcznych?
Najpopularniejsze zawory ręczne
Zawory ręczne to elementy bez których nie można sobie wyobrazić działania prostego układu pneumatyki. Najbardziej popularnymi są zawory sterowane dźwignią. Można je znaleźć zamontowane we wszystkich prostych maszynach i urządzeniach z napędem pneumatycznym. Poniżej chcemy przybliżyć najważniejsze aspekty właściwego doboru tych produktów.
Dowiedz się o produkcie: Zawory sterowane dźwignia 3/2 z blokadą 1/8″-1/2″
Więcej informacji o produkcie: Zawory sterowane ręcznie 5/2 seria JLR EASY LINE
Jak sterowane są zawory ręczne i jaki ma to wpływ na ich ciśnienie pracy?
Cechą charakterystyczną zaworów ręcznych o konstrukcji suwakowej 3/2, 5/2 i 5/3 jest to, że suwak zaworu połączony jest mechanicznie z elementem który go przesuwa (dźwignia, przycisk, rolka, popychacz, cięgło itp.). Oznacza to, że zawory ręczne są sterowane bezpośrednio. Do przesterowania nie wymagają ciśnienia i dlatego mogą pracować od 0 bar, lub w niektórych przypadkach mogą być wykorzystywane do podciśnienia.
Jakie są najbardziej popularne rodzaje zaworów ręcznych?
Zawory sterowane ręcznie posiadają wiele kombinacji rodzajów sterowania. Wynika to z dostosowania ich do montowania w różnych miejscach maszyn i urządzeń, tak aby zapewnić odpowiednią wygodę dostępu i operowania. Do najbardziej popularnych rodzajów zaworów ręcznych należą:
⏺️ Zawór ręczny sterowany dźwignią: zobacz to rozwiązanie
⏺️ Zawór ręczny sterowany cięgłem: zobacz to rozwiązanie
⏺️ Zawór ręczny (pilot) sterowany przyciskiem: zobacz to rozwiązanie
⏺️ Zawór ręczny (pilot) sterowany grzybkiem
⏺️Zawór ręczny (pilot) sterowany przyciskiem: zobacz to rozwiązanie
Jakie parametry opisują zawory sterowane ręcznie?
Zawory sterowane ręcznie to najprostsze z elementów służących do sterowania ruchem siłowników pneumatycznych. Dla ich identyfikacji i doboru niezbędne jest poznanie cech charakteryzujące ich działanie i stosowanie.
Oto najważniejsze z nich:
➡️ ilość dróg przepływu – występują zawory ręczne 3-drogowe, 4-drogowe oraz 5-drogowe
➡️ ilość stabilnych położeń zaworu – w praktyce stosuje się zawory 2-położeniowe i 3-położeniowe (każde z położeń odpowiada za odpowiednie połączenie dróg przepływu).
➡️ wielkość zaworu – rozumiana jako wielkość gwintów przyłączeniowych (od M5 do G3/4), a pośrednio np. jako średnica nominalna DN która odpowiada za wielkość przepływu Q.
➡️ sposób zasilania zaworu – przewodowy (zasilanie i odbiorniki podłączone za pomocą złączek do przewodów pneumatycznych wkręconych w przyłącza gwintowane) lub płytowy (do zasilania zaworu oraz podłączania odbiorników stosowana jest dodatkowa płyta przyłączeniowa np. zawory NAMUR lub zawory ręczne do montażu na wyspach zaworowych).
Jakie są zasady doboru zaworów sterowanych ręcznie do siłowników pneumatycznych?
Zawory sterowane ręcznie mogą być stosowane do wszystkich typów siłowników pneumatycznych (tłoczyskowych, beztłoczyskowych, obrotowych, wahadłowych itp), przy czym ze względu na odmiany siłowników tj. jednostronnego lub dwustronnego działania obowiązują następujące zasady ich doboru:
- do sterowania siłownikami jednostronnego działania stosuje się zawory o funkcji 3/2 (ew. 3/3)
- do sterowania siłownikami dwustronnego działania używane są zawory o funkcji 5/2, 4/3 i 5/3
Do czego służy zawór ręczny o funkcji 5/3 lub 4/3?
Zawory sterowane ręcznie 5/3 (zobacz) lub 4/3 wykorzystuje się do zatrzymywania ruchu tłoczyska siłownika dwustronnego działania w dowolnym położeniu, przy czym występują one w różnych konfiguracjach tzw. położenia środkowego:
- w położeniu środkowym wszystkie drogi odcięte
- w położeniu środkowym odbiorniki połączone z zasilaniem
- w położeniu środkowym odbiorniki odpowietrzone
W jaki sposób można realizować sterowanie pośrednie z zastosowaniem zaworów ręcznych?
Sterowanie pośrednie polega na zastosowaniu zaworu ręcznego jako tzw. pilota służącego do podania sygnału pneumatycznego do przesterowania zaworu sterowanego pneumatycznie. Taki rodzaj sterowania wykorzystuje się w przypadkach:
- sterowany siłownik posiada dużą średnicę i skok (D200, D250, D320 mm),
- siłownik pneumatyczny znajduje się w dużej odległości od miejsca zamontowania zaworu ręcznego,
- siłownik pneumatyczny znajduje się w strefie zagrożonej wybuchem (Ex).
Podłączenie zaworu ręcznego – schemat
O tym warto pamiętać! Przydatne informacje o zaworach ręcznych
W zależności od sposobu sterowania siłownikiem pneumatycznych stosowane są zawory ręczne z powrotem sprężyną (tzw. monostabilne) lub z dwoma położeniami stabilnymi (tzw. zawory bistabilne).
- zawory ręczne bistabilne wyposażone są zwykle w zapadkę ustalającą ich położenia.
- w przypadku zaworów o funkcji 3/2 (link) można, w zależności od podłączenia przewodów uzyskiwać zawory normalnie otwarte (NO) lub normalnie zamknięte (NZ)
- zawory sterowane ręcznie mogą być stosowane w tzw. sterowaniu pośrednim gdzie sygnał pneumatyczny z zaworu podawany jest do przesterowania zaworu pneumatycznego (link).
- dostępne są zawory ręczne w wykonaniach ze stali nierdzewnej (link).
- zawory piloty 3/2 i 5/2 mają możliwość montażu tablicowego (link).
- do każdego zaworu ręcznego zalecamy stosowanie tłumików hałasu (link ) które zabezpieczają wnętrze zaworu przed dostawaniem się zanieczyszczeń.
Zawór ręczny 3/2, 5/2, 5/3: podsumowanie przed zakupem
W ofercie Air-Com Pneumatyka-Automatyka znajdziecie Państwo różne rozwiązania zaworów sterowanych ręcznie służących do sterowania typowymi siłownikami pneumatycznymi. Rozwiązania, które oferuje nasza firma skierowane są zarówno dla profesjonalnych zastosowań, gdzie istotne są markowe produkty przeznaczone np. dla producentów maszyn i urządzeń, jak również wiele zaworów ręcznych alternatywnych z serii Easy Line, (zobacz) korzystniejszych pod względem ekonomicznym.
