5 dużych inwestycji w Polsce – przegląd subiektywny

Wstęp

Mimo że obecny okres, ze względu na uwarunkowania geopolityczne (trwająca od dwóch lat wojna na Ukrainie, uniezależnianie się od dostaw surowców energetycznych z Rosji) oraz ekonomiczne (wysoka inflacja), w Polsce realizowane są znaczące inwestycje budowlane i infrastrukturalne. Inwestycje te zostały zaplanowane już wcześniej, wyłoniono ich wykonawców, z którymi zostały podpisane umowy. Są szansą dla polskiej gospodarki i rozwoju regionów i miejmy nadzieję, że w 2o24r. wejdą w fazę realizacji.

Wybraliśmy kilka najciekawszych naszym zdaniem inwestycji, także takich, które są realizowane w naszym regionie, czyli w województwie dolnośląskim. Świadomie najwięcej uwagi poświęcamy inwestycjom w sektorze energetyki, gdyż w tym obszarze gospodarki, jak chyba w żadnym innym, zmiany są wymuszane przez regulacje prawne i zmieniającą się sytuację międzynarodową.

Energetyka jądrowa – budowa elektrowni

Konieczność transformacji energetycznej w naszym kraju wynika zarówno z wymagań narzucanych przez prawodawstwo Unii Europejskiej, ale też z pilnej konieczności uniezależnienia się od dostaw surowców energetycznych z Rosji. Mimo tego, że nawet na fakturach za dostawę energii elektrycznej możemy przeczytać, że część dostarczonej energii pochodzi ze źródeł odnawialnych, to polska energetyka wciąż jest oparta na węglu. Stąd wynika szczególnie pilna konieczność zmiany źródeł energii na bardziej „zielone”, czyli ograniczające emisję dwutlenku węgla do atmosfery.

Obecnie planowana jest budowa trzech elektrowni atomowych, w poniższych lokalizacjach:

1. Lubiatowo-Kopalino (gmina Choczewo, woj. pomorskie)
2. Pątnów (dzielnica Konina, woj. wielkopolskie)
3. Województwo łódzkie (lokalizacja prawdopodobna – nie została jeszcze określona)

Budowę elektrowni w Polsce kolejne rządy zapowiadają od lat, jednak do tej pory prace nie dotarły do takiego etapu jak obecnie. Dokonano już wyboru partnerów technologicznych.

Budowa w Lubiatowie ma być realizowana przez amerykański koncern Westinghouse. Umowa na prace przedprojektowe dotyczące opracowania modelu realizacji budowy została podpisana przez Polskie Elektrownie Jądrowe już w lutym 2023r. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z wcześniejszymi planami, budowa powinna ruszyć w 2026r., a pierwszy z trzech planowanych reaktorów ma zostać uruchomiony w 2033r.

Druga z planowanych elektrowni jądrowych ma powstać w dzielnicy Konina, Pątnowie. Jej projekt ma być wspólnym dziełem polsko-koreańskiego konsorcjum firm ZE PAK SA, PGE oraz Korea Hydro & Nuclear Power. List intencyjny w sprawie budowy elektrowni w Koninie podpisano w Seulu pod koniec 2022r.

Rząd poprzedniej kadencji zapowiedział też budowę trzeciej elektrowni atomowej. Lokalizacja nie została jeszcze ostatecznie określona, ale z dużym prawdopodobieństwem będzie to Polska centralna – obszar województwa łódzkiego.

Farmy wiatrakowe Baltica 2 i Baltica 3 na Morzu Bałtyckim

Kolejną inwestycją w sektorze energetyki jest budowa farmy wiatrowej na Bałtyku, na odcinku pomiędzy Ustką i Łebą. Ma to być największa elektrownia zasilana wiatrem na polskich wodach terytorialnych Morza Bałtyckiego.

Planowane jest rozłożenie tej inwestycji na dwa etapy: Baltica 2 i Baltica 3. Będzie ona wspólnym przedsięwzięciem firmy Ørsted z Danii oraz Polskiej Grupy Energetycznej (PGE). Uruchomienie Baltica 2 i Baltica 3 planowane jest do końca 2030r.

Docelowa moc elektrowni ma osiągnąć poziom 2,5 GW (Baltica 2 – 1,5 GW, Baltica 3 – 1 GW), objąć powierzchnię 320 km kw., na obszarze których zostanie zainstalowanych 180 turbin wiatrowych. Budowa farmy ma ruszyć w tym roku, jako pierwsza zostanie uruchomiona Baltica 2 (w 2027r.) i ma dostarczać prąd do 2,4 mln gospodarstw domowych. Po uruchomieniu Baltica 3, zielona energia elektryczna ma docierać do ok. 4 mln gospodarstw domowych w Polsce. Planowany okres eksploatacji farmy to 30 lat.

Elektrownia szczytowo – pompowa Młoty

Umowę inwestycyjną w sprawie budowy elektrowni szczytowo – pompowej we wsi Młoty w Górach Bystrzyckich, w woj. dolnośląskim, podpisały 9 października 2023r. Polska Grupa Energetyczna oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Elektrownia ma powstać do 2030 r. i obejmie dwa zbiorniki wodne, dodatkowo pełniące funkcję przeciwpowodziową dla gminy Bystrzyca Kłodzka.

Elektrownia szczytowo-pompowa w Młotach ma być drugą pod względem wielkości inwestycją tego typu w Polsce, po istniejącej elektrowni w Żarnowcu na Pomorzu (w tym samym Żarnowcu, gdzie w czasach PRL rozpoczęto budowę elektrowni atomowej). Elektrownia w Młotach ma posiadać moc 750 MW i pojemność ponad 3,5 GW.

Nieprzypadkowo pojawia się tutaj pojęcie pojemności w odniesieniu do elektrowni. Elektrownia szczytowo – pompowa jest szczególnym typem elektrowni, ponieważ jej główną rolą jest regulacja ilości mocy znajdującej się w sieci energetycznej. Elektrownia taka składa się z dwóch połączonych rurociągami zbiorników – górnego oraz dolnego. W okresie zmniejszonego zapotrzebowania na energię elektryczną (np. nocą) woda jest przepompowywana ze zbiornika dolnego do górnego. W ten sposób magazynowana jest energia potencjalna, która w okresie zwiększonej konsumpcji, poprzez opróżnienie zbiornika górnego i spływ wody do zbiornika dolnego, jest zamieniana na energię prądu elektrycznego.

W dobie rosnącego udziału odnawialnych źródeł energii (OZE), takich jak farmy wiatrowe oraz instalacje fotowoltaiczne, w produkcji energii elektrycznej, elektrownie szczytowo – pompowe zyskują na znaczeniu. Ich budowa jest niezbędna przy zwiększaniu OZE w produkcji energii i pomaga w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego.

Budowa fabryki elektrycznych samochodów dostawczych Mercedesa

W Jaworze na Dolnym Śląsku powstanie pierwsza na świecie – jak twierdzą przedstawiciele firmy Mercedes-Benz Group AG – fabryka elektrycznych samochodów dostawczych. Powstanie tej inwestycji zostało ogłoszone przez przedstawicieli rządu i koncernu Mercedes w grudniu 2022r.

W fabryce będą budowane dostawcze Mercedesy, oparte na platformie VAN.EA (Van Electric Architecture), opracowanej przez Mercedesa specjalnie zaprojektowanej architekturze pojazdów elektrycznych. Rozwiązanie VAN.EA będzie wprowadzane od 2025r., a budowa fabryki ma potrwać do 2027r.

Fabryka koncernu w Jaworze będzie produkować wyłącznie samochody elektryczne i ma stać się najnowocześniejszą na świecie fabryką samochodów dostawczych. Zatrudnienie w  niej znajdzie ok. 2500 osób.

Fabryka półprzewodników Intela

W Miękini pod Wrocławiem ma powstać Zakład Integracji i Testowania Półprzewodników amerykańskiego Intela. Będzie to największa inwestycja branży high-tech w naszym regionie Europy. Pracę w fabryce ma znaleźć przynajmniej 2000 osób, powstanie ona na terenie o powierzchni prawie 300 ha. Wartość dofinansowania w ramach pomocy publicznej dla tej inwestycji ma wynieść 1,5 mld dolarów.

Budowa fabryki Intela, mającej dostarczać gotowe procesory, jest uważana za największą inwestycję zagraniczną w historii Polski. Wpisuje się ona w strategię Unii Europejskiej, zgodnie z którą w ciągu kilku najbliższych lat 20% produkcji mikroprocesorów ma pochodzić z terenu państw UE. Nowy zakład pod Wrocławiem, w połączeniu działającą już fabryką wafli krzemowych w Irlandii i planowanym przedsięwzięciem w Magdeburgu, ma pomóc w utworzeniu pierwszego w Europie, kompletnego i zaawansowanego technologiczne łańcucha dostaw mikroprocesorów. Zakończenie pierwszego etapu inwestycji jest planowane na 2027r.

Parę słów na zakończenie

Z premedytacją przy omawianiu żadnej z powyższych inwestycji nie wspominaliśmy o jej planowanych kosztach (mały wyjątek dotyczył wartości pomocy publicznej dla inwestycji Intela). Jak pokazuje historia wielkich inwestycji, prawie nigdy te koszty nie zamknęły się w planowanych pierwotnie kwotach. Stąd naszym zdaniem nie ma sensu ich podawania.

A dlaczego piszemy o inwestycjach na blogu poświęconym głównie pneumatyce? Z 20-letniego doświadczenia w funkcjonowaniu Air-Com Pneumatyka-Automatyka wiemy, że żadna z tych inwestycji, i to zarówno na poziomie budowy fabryk, jak i w trakcie późniejszego funkcjonowania i działalności produkcyjnej nie będzie się mogła obyć bez komponentów i rozwiązań technologicznych z pneumatyki.

Źródła:

1. https://www.planradar.com/pl/inwestycje-budowlane-w-polsce/
2. https://www.business2community.com/pl/inwestowanie/inwestycje-w-polsce
3. https://www.youtube.com/watch?v=Fgb2yDEObOs
4. https://pl.wikipedia.org/wiki/Elektrownia_szczytowo-pompowa
5. https://media.mercedes-benz.pl/dzieki-vanea–moduowej-i-skalowalnej-specjalnie-zaprojektowanej-architekturze-pojazdow-elektrycznych–mercedes-benz-vans-wyznacza-kurs-na-w-peni-elektryczna-przyszosc/
6. https://www.portalsamorzadowy.pl/praca/fabryka-intela-pod-wroclawiem-strategiczna-dla-calego-regionu-to-tez-wyzwanie,489932.html
7. https://www.money.pl/gospodarka/intel-inwestuje-w-polsce-wchodzimy-do-ligi-panstw-o-najwyzszym-poziomie-rozwoju-technologicznego-6909863468857920a.html