Spis treści
Wprowadzenie
Mój poprzedni artykuł opublikowany w naszej Bazie Wiedzy dotyczył pneumatycznych zaworów logicznych i wspomniałem w nim, przy okazji omawiania zaworów iloczynu logicznego (AND), o zaworach sterowania dwuręcznego. Przypominam że chodzi o zastosowanie zaworów AND do uruchamiania dwoma rękami np. prasy lub przyrządu montażowego. Takie zastosowanie ze względów bezpieczeństwa jest niedopuszczalne i aby zapewnić bezpieczeństwo osoby obsługującej prasę należy stosować specjalny zawór nazywany “zaworem sterowania dwuręcznego” lub “blokiem sterowania dwuręcznego”. Jest to specyficzny zespół zaworów w którym znajdują się zawory logiczne (suma logiczna OR i iloczyn logiczny AND).
Czego dowiesz się z mojego artykułu:
W niniejszym artykule poruszam następujące zagadnienia:
- dlaczego niedopuszczalne jest stosowanie do sterowania np. prasy zaworów logicznych AND,
- jaka jest zasada działania zaworów sterowania dwuręcznego,
- jakie są dostępne odmiany bloków sterowania dwuręcznego,
- w jaki sposób należy podłączyć blok sterowania dwuręcznego w układzie sterowania prasą pneumatyczną.
Zapraszam do lektury!
Jakie zagrożenia stwarzają urządzenia typu prasa pneumatyczna?
Urządzenia typu prasa pneumatyczna (lub inne przyrządy do montażu działające na zasadzie np. wtłaczania elementów) zawsze stwarza niebezpieczeństwo wypadku, mogące skutkować uszkodzeniem palców lub dłoni osoby obsługującej. Wynika to z faktu, że w tego typu urządzeniach operuje się dłońmi w strefie roboczej umieszczonej pod stemplem np. umieszczając tam montowane detale. Ważne zatem jest, aby w trakcie ruchu siłownika w przestrzeni roboczej nie było rąk obsługującego, a to jest możliwe tylko wtedy gdy ręce zajmują się sterowaniem. Dlatego właśnie do uruchomienia urządzenia wykorzystuje się dwa przyciski. Dla eliminowania takich zagrożeń powstała Norma Bezpieczeństwa MRL 2006/42/EG.
Dlaczego do sterowania dwuręcznego nie można stosować zaworów logicznych AND?
W przypadku zastosowania jednego zaworu logicznego typu AND sterowanego dwoma przyciskami można jeden z przycisków zablokować mechanicznie i sterować tylko jednym co stwarza poważne zagrożenie, że wolna dłoń znajdzie się w przestrzeni roboczej podczas ruchu tłoczyska siłownika.
Jaka jest idea bloków sterowania dwuręcznego?
Ideą działania zaworów sterowania dwuręcznego (bloków sterowania dwuręcznego) jest wyeliminowanie zagrożenia wynikającego ze sterowania jedną ręką. Zawór sterowania dwuręcznego eliminuje to zagrożenie, gdyż aby zadziałał i wywołał ruch tłoczyska siłownika niezbędne jest niemal równoczesne naciśnięcie obydwu przycisków.
W praktyce wygląda to tak, że jeżeli zwłoka pomiędzy sygnałem z jednego i drugiego przycisku jest większa niż 0,5 sekundy, zawór nie zadziała.
Jakie są dostępne wersje bloków sterowania dwuręcznego?
W ofercie Air-Com.pl znajdują się zawory sterowania dwuręcznego firmy AIRTEC, które oparte są o dwa typy zaworów pneumatycznych: 3/2 i 5/2. Dodatkowo dla wersji z zaworem 5/2 występuje odmiana z możliwością podłączenia zaworu krańcowego do przyłącza 14.
Poniżej znajdują się schematy tych rozwiązań.
Schemat bloku sterowania dwuręcznego,
opartego o zawór 3/2
Schemat bloku sterowania dwuręcznego,
opartego o zawór 5/2
Schemat bloku sterowania dwuręcznego,
opartego o zawór 5/2 z resetem
Uwagi:
- Zawór 3/2 charakteryzuje mały przepływ, dlatego w układzie sterowania siłownikiem pneumatycznym zaleca się użycie zaworu pneumatycznego 5/2 z powrotem sprężyną (zobacz warianty produktu). Zawór dwuręczny pełni wtedy funkcję pilota.
- Zawory sterowania dwuręcznego z funkcją 5/2 można używać do bezpośredniego sterowania siłownikami dwustronnego działania o średnicy do D160 mm. Zawór 5/2 posiada niezależne zasilanie.
W jaki sposób należy podłączyć blok sterowania dwuręcznego w układzie sterowania prasą pneumatyczną?
Podłączenie zarówno zaworu sterowania dwuręcznego w wersji 3/2 jak i 5/2 nie jest skomplikowane. Do sterowania używa się zwykle zaworów pomocniczych 3/2 NC, sterowanych przyciskiem krytym lub wystającym (zobacz produkty) . Jako zawór krańcowy (dla wersji 5/2 z dodatkowym resetem) można zastosować np. mechaniczny zawór krańcowy 3/2 sterowany dźwignią z rolką (zobacz warianty produktu).
Podłączenie bloku sterowania dwuręcznego
do prasy pneumatycznej, opartego o zawór 3/2
Podłączenie bloku sterowania dwuręcznego
do prasy pneumatycznej, opartego o zawór 5/2
Podłączenie bloku sterowania dwuręcznego
do prasy pneumatycznej, opartego o zawór 5/2 z resetem
Podsumowanie
Zawory sterowania dwuręcznego to niezwykle ważne elementy pneumatyki zapewniające bezpieczną obsługę urządzeń typu prasa pneumatyczna lub prasa montażowa. Tylko one gwarantują wyeliminowanie zagrożenia uszkodzenia dłoni lub palców osób obsługujących tego typu urządzenia. Są wymagane przepisami prawa i zasadami BHP.
W celu doboru kompletnego i bezpiecznego układu sterowania w Państwa aplikacji zachęcam do kontaktu z naszymi specjalistami.
