Spis treści
Zawory kulowe z odpowietrzeniem – do jakich aplikacji?
Tematem mojego artykułu, będącego kontynuacją i rozwinięciem zagadnień dotyczących zaworów kulowych jest ich kolejna odmiana, czyli zawory z odpowietrzeniem. Ta odmiana zaworów kulowych jest na tyle specyficzna, że jak sama nazwa wskazuje, stosuje się ją praktycznie wyłącznie w instalacjach sprężonego powietrza, natomiast klasyczne zawory kulowe jako elementy armatury przemysłowej spotyka się we wszystkich instalacjach mediów roboczych.
Zawory kulowe z odpowietrzeniem, w ramach formalnej klasyfikacji, zaliczamy do zaworów o funkcji 3/2 czyli są to zawory 3-drogowe 2-położeniowe. W moim poprzednim artykule opisałem zawory kulowe 3-drogowe, jednak zawory z odpowietrzeniem znacznie się od nich różnią, zarówno pod względem rozumienia pojęcia “droga”, jak i możliwości zastosowania. Jakie to są różnice?
Zapraszam do lektury mojego artykułu.
Jak wybrać zawór kulowy do zastosowań profesjonalnych? Zobacz nasz filmowy poradnik!
Z artykułu dowiesz się:
- jaka jest podstawowa różnica pomiędzy zaworami kulowymi trójdrożnymi a zaworami kulowymi z odpowietrzeniem,
- jak działa zawór kulowy z odpowietrzeniem,
- czy zawór kulowy z odpowietrzeniem nadaje się do szybkiego odpowietrzenia instalacji pneumatycznej,
- czy zawory kulowe z odpowietrzeniem posiadają możliwość blokowania rączki sterującej,
- czy zawory kulowe z odpowietrzeniem występują w wersji z napędem,
- jakie rodzaje przyłączy występują w zaworach kulowych z odpowietrzeniem,
- czy zawory kulowe można stosować do stacji przygotowania powietrza (FRL).
Zawory kulowe z odpowietrzeniem
Co oznacza pojęcie “zawór kulowy z odpowietrzeniem”?
Zanim odpowiem na to pytanie, chciałbym na chwilę wrócić do funkcji klasycznych zaworów kulowych. W przypadku zaworów kulowych 2-drogowych (czyli najbardziej popularnych) służą one do otwierania i zamykania przepływu medium roboczego (realizacja funkcji ON-OFF), czyli spełniają rolę zaworów rozdzielających 2/2. Celowo użyłem określenia ”medium roboczego”, bo może nim być nie tylko sprężone powietrze, ale także inne gazy oraz ciecze. W przypadku zaworów kulowych z odpowietrzeniem w większości przypadków jest to powietrze. Odpowietrzenie jest rozumiane jako możliwość usunięcia sprężonego powietrza z instalacji za zaworem po jego “zamknięciu”.
Zawór kulowy trójdrożny a zawór kulowy z odpowietrzeniem – podstawowe różnice
Zawory kulowe 3-drogowe zostały przedstawione w moim poprzednim artykule. Przypominam, że ich zadaniem jest łączenie dróg przepływu przez zawór w określony sposób (czyli L lub T). W przypadku zaworów z odpowietrzeniem mamy do czynienia z klasyczną odmianą zaworu 3/2, w której występują drogi: zasilanie, odbiornik oraz odpowietrzenie. W zaworach kulowych z odpowietrzeniem drogi nie są numerowane jak w przypadku zaworów rozdzielających (np. elektrozaworów). Podłączenie ułatwia oznaczenie kierunku przepływu sprężonego powietrza przez zawór. Otwór odpowietrzający wykonany jest w korpusie zaworu.
Jak działa zawór kulowy z odpowietrzeniem?
Wyjaśnię to dla typowego zastosowania zaworu kulowego, czyli wersji NC (normalnie zamknięty, ang.”normally closed). Ciśnienie sprężonego powietrza doprowadzone jest do przyłącza zaworu kulowego (zgodnie z oznaczeniem kierunku na korpusie), wyjście z zaworu zasila instalację pneumatyczną. Po przesterowaniu rączki zaworu ciśnienie jest podawane do układu pneumatycznego. Po zamknięciu zaworu strona instalacji za zaworem kulowym jest odpowietrzona, a zasilanie odcięte.
Poniżej przedstawiam rysunek wyjaśniający działania zaworu.
Zastosowanie zaworu z odpowietrzeniem
Ciekawostka
Do tej pory nie spotkałem się z jednym przyjętym pneumatycznym schematem graficznym określającym zawór kulowy z odpowietrzeniem. W związku z tym na powyższym rysunku użyłem schematu ogólnego dla zaworu 3/2.
Czy za pomocą zaworu kulowego z odpowietrzeniem można szybko odpowietrzyć układ pneumatyczny?
Zawory kulowe tego typu nie służą do szybkiego odpowietrzania układów. Wynika to z wielkości otworu odpowietrzającego, który np. dla zaworów z gwintem G1/2” może mieć średnicę np. 3 mm. Zalecam stosowanie tych zaworów do łagodnego odpowietrzania instalacji pneumatycznych.
Czy zawory kulowe z odpowietrzeniem posiadają funkcję blokowania rączki sterującej?
Występuje taka wersja zaworu, w której można zablokować rączkę sterującą. Realizuje się to za pomocą specjalnej przesuwki na rączce. Dodatkowo po zablokowaniu rączki na zaworze można umieścić kłódkę dla pewnego zabezpieczenia przed przesterowaniem przez osobę nieupoważnioną.
Czy zawory kulowe z odpowietrzeniem występują w wersji z napędem?
Zawory kulowe odpowietrzające są wykonywane jako zawory ze sterowaniem ręcznym.
Jakie rodzaje przyłączy występują w zaworach kulowych z odpowietrzeniem?
Zawory kulowe z odpowietrzeniem dostępne są w przyłączami gwintowanymi (wersje standardowe) lub z przyłączkami wtykowymi.
Zawór kulowy z odpowietrzeniem, z przyłączami wtykowymi
Czy zawory kulowe z odpowietrzeniem można stosować do stacji przygotowania powietrza FRL?
Jedną z bardzo rozpowszechnionych aplikacji zaworów kulowych z odpowietrzeniem jest ich montaż w stacjach przygotowania powietrza. Są one kształtem dopasowane do konkretnego typu stacji FRL i mają możliwość zamontowania w bloku za pośrednictwem elementów łączących. Spełniają wówczas rolę zaworu załączającego ciśnienie z funkcją odpowietrzenia układu po odcięciu zasilania sprężonym powietrzem.
Zawór Futura 3/2
Zespół przygotowania powietrza
Futura z zaworem z odpowietrzeniem
Podsumowanie
Zawory kulowe z odpowietrzeniem w instalacji pneumatycznej umożliwiają odpowietrzenie strony instalacji za zaworem. Są stosowane m.in. jako element stacji przygotowania sprężonego powietrza (stacji FRL). Zachęcamy do kontaktu z naszymi specjalistami, którzy pomogą w doborze właściwego zaworu kulowego odpowietrzającego.
