Skip to main content

Separator cyklonowy sprężonego powietrza montowany jest w instalacji pneumatycznej. Czym różni się od osuszaczy? Czy jest potrzebny? Odpowiadamy na popularne pytania.

Pytanie zawarte w tytule może być na pierwszy rzut oka dezorientujące. Bo z drugiej strony, nie da się ukryć, że woda w instalacji pneumatycznej występuje bez względu na rodzaj wykorzystanych rur.

Natomiast inspiracją do napisania tego tekstu były m.in. komentarze jakie pojawiały się pod filmem na YouTube o instalacji sprężonego powietrza w warsztacie. Film opublikowany na początku września 2021 r. powstał w kooperacji Air-Com Pneumatyka-Automatyka i twórcy internetowego zajmującego się budową maszyn. Niektórzy widzowie byli zaskoczeni faktem istnienia separatorów cyklonowych.

Czy w związku z tym separatory cyklonowe to fanaberia i są komuś potrzebne?


To będziesz wiedzieć po lekturze artykułu

W jakim celu stosuje się w instalacji separator cyklonowy w instalacji pneumatycznej?
Czym jest separator cyklonowy określany też jako odwadniacz sprężonego powietrza?
Jak działa separator cyklonowy?
W jaki sposób i gdzie zamontować separator cyklonowy?
Popularne i profesjonalne separatory cyklonowe

Osuszacze sprężonego powietrza

O ile osuszanie sprężonego powietrza (temat ten został omówiony w tym miejscu) realizowane jest za pomocą przemysłowych osuszaczy, to wymaga sporych nakładów finansowych. Innym prostym rozwiązaniem usunięcia wody, nie wymagającym ponoszenia dużych kosztów jest zastosowanie separatorów cyklonowych

Dla przypomnienia:

Osuszanie sprężonego powietrza polega na wyeliminowaniu zawartej w nim wilgoci do czego służą przemysłowe osuszacze ziębnicze (najbardziej popularne), osuszacze adsorbcyjne i osuszacze absorbcyjne. Urządzenia te są zwykle montowane w sprężarkowniach lub np. w przypadku osuszaczy ziębniczych mogą stanowić jedną z części kompresora.

Dlaczego pomimo zastosowania osuszacza pojawia się woda w instalacji pneumatycznej?

Woda powinna być usunięta przez osuszacz, ale przy zbiegu niekorzystnych warunków (których tak naprawdę nie zawsze można zidentyfikować i przewidzieć) może ona pojawić się w niektórych miejscach. Za przyczynę odpowiedzialne są min. zmiany temperatury zewnętrznej i wilgotności powietrza, efekt przepływu turbulentnego na załamaniach rur instalacyjnych oraz na kształtkach stosowanych do montażu, zmiany ciśnienia itp.

Problem ten narasta, kiedy zastosowano osuszacz ziębniczy dający powietrze o punkcie rosy średnio +3°C, a jak wiadomo w takim powietrzu wilgoć w pewnym stopniu występuje.

Przekonać się o tym możemy np. uruchamiając pistolet przedmuchowy lub pistolet do malowania podłączony w określonym miejscu instalacji z którego, ku naszemu zaskoczeniu, zaczyna wydobywać się woda. Skutki, zwłaszcza przy malowaniu są oczywiste.

Co zrobić w przypadku zauważenia wody wydostającej się z  instalacji pneumatycznej?

Nasuwa się proste rozwiązanie: wymienić osuszacz. Oczywiście, tylko że wcale nie ma pewności, że ten problem nie powróci, a dodatkowo są to duże koszty związane z zakupem i instalacją, nie mówiąc już o czasie potrzebnym na takie działanie. Chciałbym zatem zaproponować inne rozwiązanie: osuszacz cyklonowy.

Czym jest separator cyklonowy sprężonego powietrza?

Nieco studząc entuzjazm związany z przepisem na rozwiązanie problemu wody w instalacji sprężonego powietrza chcę podkreślić, że separator cyklonowy (odwadniacz sprężonego powietrza) nie ma nic wspólnego z typowym osuszaczem, czyli nie obniża punktu rosy sprężonego powietrza ani nie eliminuje z niego pary wodnej!

separatory cyklonowe

Separator cyklonowy usunie wodę w postaci płynnej lub – inaczej mówiąc – krople skondensowanej w przewodach i rurach wody (a dokładnie kondensatu, którego woda stanowi główny składnik). Więcej na temat kondensatu i jego usuwaniu można dowiedzieć się z mojego artykułu. który opublikowałem w Bazie Wiedzy tutaj.

Separatory cyklonowe to to proste urządzenia do stosowania w przemysłowych i warsztatowych instalacjach pneumatycznych. Separatory przeznaczone są do usuwania z instalacji sprężonego powietrza oraz innych mediów gazowych wody oraz innych zanieczyszczeń płynnych w postaci kondensatu. 

Jak działa separator cyklonowy?

Działanie separatorów cyklonowych sprężonego powietrza jest czysto mechaniczne i opiera się na zasadzie zawirowania strugi powietrza (stąd jego nazwa) na tzw. kierownicy powietrza znajdującej się w górnej części zbiornika.

Szybki ruch wirowy powoduje powoduje wyrzucenie dzięki sile odśrodkowej wody i kondensatu na wewnętrzne ścianki zbiornika. Efekt wytrącania wody zwiększa także lokalne rozprężanie. 

jak działa separator cyklonowy

W separatorze nie ma żadnych wkładów filtrujących i części podlegających zużyciu, przez co jego eksploatacja nie generuje po instalacji żadnych kosztów.

W jaki sposób i w którym miejscu montuje się separator cyklonowy?

Z zewnątrz separator cyklonowy wygląda dokładnie jak filtr sprężonego powietrza (standardowo po prostu producenci wykorzystują obudowę filtra) i montuje się go dokładnie w taki sam sposób: albo za pomocą gwintów albo w sposób kołnierzowy.

Miejsce zainstalowania separatora kondensatu, jak można się domyślić, wynika z części instalacji pneumatycznej w której występuje woda lub kondensat. Najczęściej jednak montuje się go bezpośrednio przed np. narzędziem pneumatycznym lub pistoletem malarskim ZA np. blokiem przygotowania powietrza. Oczywiście można go instalować tak, aby usuwał wodę na początku instalacji pneumatycznej, ale praktyka pokazuje, że montaż przed tzw. odbiornikiem jest najbardziej skuteczny. Zwłaszcza, że separatory cyklonowe są dostępne z gwintami przyłączeniowymi od G1/2”.

Separatory cyklonowe: porady i wskazówki praktyczne

Separatory cyklonowe w instalacjach “mokrych” podczas pracy gromadzą bardzo dużą ilość wody/kondensatu i zalecam zastosowanie do ich usunięcia np. czasowego zrzutu kondensatu. Oczywiście można także zastosować zrzutu pływakowe lub sterowane poziomem kondensatu co pozwoli nam na całkowicie bezobsługową jego pracę. Więcej na temat zrzutów kondensatu dowie się czytelnik tutaj.

Dostępne są separatory cyklonowe z zamontowanym zrzutem kondensatu np. Donaldson DF-C STANDARD zobacz ze zrzutem czasowym UFZ.

separator cyklonowy ze zrzutem kondensatu

Separator cyklonowy Donaldson DF-C SUPERPLUS

Donaldson DF-C SUPERPLUS zobacz ze zrzutem sterowanym poziomem kondensatu UFM-D

separator cyklonowy donaldson

Kondensat z separatora cyklonowego nie może być odprowadzony do instalacji kanalizacyjnej, lecz wymaga oczyszczenia w separatorach woda-olej. Szczegółowe informacje na temat separatorów kondensatu znajdują się tutaj.

Rafał Piszcz

Mgr inż. automatyk. Absolwent Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki AGH w Krakowie. Od 25 lat zawodowo związany z branżą pneumatyki i techniki płynowej. W swojej karierze zawodowej zajmował się m.in. projektowaniem elementów i układów pneumatyki, doradztwem technicznym, certyfikowaniem wyrobów. Autor referatów i prowadzący sympozja dotyczące pneumatyki. W Air-Com Pneumatyka-Automatyka wchodzi w skład Działu eCommerce sklepu air-com.pl. Na potrzeby Bazy Wiedzy redaguje teksty poradnikowe i instruktażowe. Prowadzi szkolenia teoretyczne i praktyczne dla klientów, w trakcie których korzysta z autorskiej tablicy dydaktycznej.